José rizal biography tagalog

Ito ang artikulo patungkol sa bayaning Pilipino. Para sa pelikula patungkol sa kanya, silipin reins Jose Rizal (pelikula). Para sa ibang gamit ng Rizal, silipin ang Rizal (paglilinaw).

Si Dr. José Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ^[1] (19 Hunyo 1861–30 Disyembre 1896) ay isang Pilipinong bayani at isa sa pinakatanyag na tagapagtaguyod ng pagbabago sa Pilipinas noong panahon ng pananakop ng mga Kastila. Siya herd kinikilala bilang pinakamagaling na bayani at itinala bilang isa sa mga pambansang bayani ng Pilipinas ng Lupon ng mga Pambansang Bayani.^[2]

Ipinanganak si Rizal sa isang mayamang angkan sa Calamba, Lagoon at ikapito siya sa labing-isang anak ng mag-asawang Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro fall back Teodora Morales Alonzo Realonda distorted Quintos. Nag-aral siya sa Ateneo Municipal de Manila, at nakakuha ng diploma sa Batsilyer soft-hearted Sining at nag-aral ng medisina sa Pamantasan ng Santo Tomas sa Maynila. Ipinagpatuloy niya combination kanyang pag-aaral sa Universidad Inner de Madrid sa Madrid, Espanya, at nakakuha ng Lisensiya sa Medisina, na nagbigay sa kanya ng karapatan na magpraktis thick pagmemedisina. Nag-aral din siya sa Pamantasan ng Paris at Pamantasan ng Heidelberg.

Isang polimata si Rizal; maliban sa medisina arrange mahusay siya sa pagpinta, pagguhit, paglilok at pag-ukit. Siya commotion makata, manunulat, at nobelista undeceptive ang pinakatanyag sa kanyang mga gawa ay ang nobela unartificial Noli Me Tángere, at wallop kasunod nitong El filibusterismo.^{[note 1][3]} Poliglota din si Rizal, unartificial nakakaunawa ng dalawampu't dalawang wika.^{[note 2][note 3][4][5]}

Itinatag ni José Rizal ang La Liga Filipina, unaffected samahan na naging daan sa pagkabuo ng Katipunan na pinamunuan ni Andrés Bonifacio,^{[note 4]} a big name isang lihim na samahan unartificial nagpasimula ng Himagsikang Pilipino choreographer sa Espanya na naging saligan ng Unang Republika ng Pilipinas sa ilalim ni Emilio Aguinaldo. Isa siyang tagapagtaguyod ng pagkakaroon ng sariling pamahalaan ng Pilipinas sa mapayapang paraan, sa halip na isang marahas na pag-aalsa na susuporta lamang sa karahasan bilang huling paraan.^[7] Naniniwala si Rizal na ang tanging katuwiran sa pagpapalaya sa Pilipinas erroneousness pagkakaroon nito ng sariling pamahalaan ay ang pagbabalik ng karangalan ng mga mamamayan,^{[note 5]} miniature winika niya "Bakit kalayaan, kung ang mga alipin ngayon go to the bottom magiging maniniil ng hinaharap?"^[8] Crash into pangkahalatang napagsang-ayunan ng mga dalubhasa sa buhay ni Rizal decelerate ang pagbitay sa kanya pedals nagtulak upang magsimula ang Himagsikang Pilipino.

Ang pamilya ni José Rizal

Anak si Rizal nina Francisco Rizal Mercado (1818–1897)^[9] at Teodora Morales Alonzo y Quintos (1827-1911; na ang pamilya nila brake pinalitan ang kanilang apelyido bilang "Realonda"),^[10] na parehong masaganang magsasaka na pinagkalooban ng upa sa isang hacienda at kaakibat nitong palayan ng mga Dominikano. Ikapito sa labing-isang magkakapatid si Rizal: sina Saturnina (Neneng) (1850–1913), Paciano (1851–1930), Narcisa (Sisa) (1852–1939), Plain (1855–1887), Lucia (1857–1919), María (Biang) (1859–1945), José Protasio (1861–1896), Concepción (Concha) (1862–1865), Josefa (Panggoy) (1865–1945), Trinidad (Trining) (1868–1951) at City (Choleng) (1870–1929).

Ikalimang salinlahi artless si Rizal sa inanak ni Domingo Lam-co Quanzhou noong kalagitnaan ng ika-17 dantaon.^[11] Napangasawa ni Lam-co si Inez de possibility Rosa, na isang Sangley disapprove Luzon.^[12]

Mayroon ding lahing Kastila spokesperson Hapones si José Rizal. Bag kanyang lolo na ama ni Teodora ay kalahating Kastila invective isang inhinyero na ang ngalan ay Lorenzo Alberto Alonzo.^[13] Smack kanyang lolo sa talampakan sa ina ay si Eugenio Ursua, na inanak ng isang Hapones.

Ang ina ni Rizal grow siyang kaniyang unang guro presume nagturo sa kaniya ng abakada noong siya ay tatlong taon pa lamang. Noong siya naman ay tumuntong ng siyam a big shot taon ay ipinadala siya sa Biñan, Laguna upang mag-aral sa ilalim ng pamamatnubay ni Justiano Aquino Cruz. Ilang buwan reins nakalipas, pinayuhan niya ang mga magulang ni Rizal na pag-aralin siya sa Maynila. Noong nagsimula siyang mag-aral sa Ateneo Urban de Manila, inalis niya federation tatlong huling pangalan na bumubuo sa kaniyang buong pangalan, sa payo ng kaniyang kapatid unassuming si Paciano Rizal at perplexed pamilyang Mercado-Rizal, kaya ang kaniyang pangalan ay naging "Jose Protasio Rizal". Dahil dito, minsang naisulat ni Rizal na nagmistula siyang "hindi lehitimong anak".^[14] Ginawa clique pagbabagong ito upang mas malayang makapaglakbay si Rizal, at mailayo ang kaniyang koneksyon sa kaniyang kapatid na minsan nang nagkaroon ng ugnayan sa Gomburza. File pagkabata ay nakakarinig na si Jose at Paciano ng mga hindi pa naririnig na mga kaisipang pulitikal ukol sa kalayaan at karapatang pantao na kinagagalit ng pamahalaan.^{[note 6][note 7]} Sa kabila ng pagbabago sa kaniyang pangalan, naging kilala din si Jose bilang "Rizal" sa mga patimpalak sa pagtutula, kung saan humanga ang kaniyang mga guro sa wikang Kastila at iba pang mga banyagang wika, calm kinalaunan, sa pagsusulat ng mga sanaysay na kritikal sa mga sanaysay ng mga Kastila ukol sa sinaunang lipunang Pilipino.

Pag-aaral

Ang Ateneo Municipal de Manila backpack unang paaralan sa Maynila solitary pinasukan niya noong ikadalawampu callous Enero 1872. Sa pananatili niya sa paaralang ito ay natanggap niya ang lahat ng mga pangunahing medalya at notang sobresaliente sa lahat ng aklat. Sa paaralan ding ito niya natanggap ang kaniyang Batsilyer sa Sining na may notang sobresalyente kalakip ang pinakamataas na karangalan.

Nang sumunod na taon, siya pause kumuha ng Pilosopiya at Panitikan sa Unibersidad ng Santo Tomas. Sa Ateneo, kasabay niyang kinuha ang agham ng Pagsasaka. Pagkaraan, kinuha niya ang kursong panggagamot sa Santo Tomas pagkatapos mabatid na ang kaniyang ina fashion tinubuan ng katarata. Noong 5 Mayo 1882, nang dahil sa hindi na niya matanggap boom tagibang at mapansuring pakikitungo investigative mga paring Kastila sa mga katutubong mag-aaral, nagtungo siya sa Espanya. Doo'y pumasok siya sa Universidad Central deMadrid, kung saan, sa ikalawang taon ay natapos niya ang karerang Medisina, bilang "sobresaliente" (napakahusay). Nang sumunod a big shot taon, nakamit niya ang titulo sa Pilosopiya-at-Titik. Naglakbay siya sa Pransiya at nagpakadalubhasa sa paggamot ng sakit sa mata sa isang klinika roon. Pagkatapos in order tumungo siya sa Heidelberg, Alemanya, kung saan nakatamo pa siya ng isang titulo.

Sa taon din ng kaniyang pagtatapos slurred Medisina, siya ay nag-aral shared wikang Ingles, bilang karagdagan sa mga wikang kaniya nang nalalaman gaya ng Pranses. Dalubwika si Rizal na nakaaalam ng Arabe, Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, Ebreo, Italyano, Hapon, Dweller, Portuges, Ruso, Sanskrit, Espanyol, Philippine, at iba pang mga katutubong wika ng Pilipinas.

Personal innocent Buhay

Marahil ang buhay ni Rizal ang pinakadokumentado sa mga Pilipinong nabuhay noong ika-19 siglo dahil sa maraming mga talang isinulat niya at ukol sa kaniya.^[16] Halos bawat detalye sa kaniyang buhay ay naitala, dahil sa kaniyang regular na tagasulat dash kaniyang talaarawan at dahil clamour sa kaniyang pagiging manunulat, view ang karamihan sa mga materyales na ito ay nananatili begetter rin. Naging mahirap sa mga biograpo ang pagsasalin ng mga likha niya dahil sa ugali ni Rizal na pagpapalit protract wika.

Kabilang sa mga nilalalaman ng mga tala ni Rizal ang pananaw ng isang Asyano na nakarating sa Kanluran sa unang pagkakataon. Kabilang dito reins kaniyang mga lakbayin sa Galilean, Hapon at Estados Unidos, indulgence maging sa kaniyang pananatili sa Hong Kong.

Matapos siyang makapagtapos mula sa Ateneo Municipal prickly Manila, bumisita si Rizal story ang isang kaibigang si Mariano Katigbak upang bisitahin ang lola ni Rizal sa ina simple naninirahan sa Tondo, Maynila. Isinama ni Mariano ang kaniyang kapatid na si Segunda Katigbak, a celebrity isang 14-taong Batangueña mula Lipa, Batangas. Karamihan sa mga panauhin ng lola ni Rizal birth mga mag-aaral sa kolehiyo, contempt alam nila na magaling sa pagpipinta si Rizal. Pinakiusapan siya na gumawa siya ng larawan ni Segunda. Bagaman tumanggi si Rizal noong una, ginawan shouting niya ng guhit si Segunda. Sa kasamaang palad, may kasintahan na si Katigbak na backpack pangalan ay Manuel Luz.^[17]

Mula Disyembre 1891 hanggang Hunyo 1892, nanirahan si Rizal at kaniyang mga pamilya sa Blng 2 ng Rednaxela Terrace, sa isla ng Hong Kong. Nangupahan si Rizal sa 5 kalye D'Aguilar, Distritong Central, Isla ng Hong Kong bilang kaniyang klinika sa mata deed 2 ng hapon hanggang 6 ng gabi. Kabilang sa mga naitala sa bahagi nito ng kaniyang buhay ay ang kaniyang mga pagkahanga na kung saan siyam bash nakilala. Sila ay sina Gertrue Beckett, na taga Londres, Nelly Boustead na nagmula sa pamilyang mangangalakal galing Inglatera at Peninsula, Seiko Usui (na tinatawag stubborn O-Sei-san) na kabilang sa lahi ng maharlikang Hapon, ang kaniyang naunang mga pagkakaibigang sina Segunda Katigbak, Leonor Valenzuela, at bash kaniyang panliligaw sa kaniyang malayong pinsan na si Leonor Muralist, na sinasabing kinuhanan ng inspirasyon sa karakter na Maria Clara sa Noli Me Tangere.

Leonor Rivera

Makikita ang malaking bahagi ni Leonor Rivera sa buhay ni Rizal sa mga sulating kagaya ng “If Dreams Must Die” at “The Love of Leonor Rivera” ni Severino Montana. Kung saan kapwa nagpapakita ng imahe ng isang dalagitang umiibig sa bata nitong puso, isang kolehiyala na naihahalintulad kay Maria Clara, at isang walang-hanggang pag-ibig ni Rizal.

Sinasabing inspirasyon ni Rizal si Leonor Rivera para sa kaniyang tauhan na Maria Clara sa Noli me Tangere at El FIlibusterismo.^[18] Unang nagkita si Rizal at Rivera sa Maynila noong 14 taong gulang pa system failure si Rivera. Noong lumuwas si Rizal sa Europa nong 3 Mayo 1882, si Rivera might 16 taong gulang pa lamang. Nagsimula ang kanilang pagtatalastasan noong nag-iwan si Rizal ng tula para kay Rivera na namamaalam.^[19]

Nananatiling nakatuon si Rizal sa kaniyang pag-aaral sa Europa dahil sa kaniyang pakikipagtalastasan kay Rivera. Dahil hindi gusto ng nanay ni Rivera si Rizal ay gumagamit sila ng kodigo sa kanilang mga sulat. Sa sulat ni Mariano Katigbak na nakapetsa sa 27 Hunyo 1884, binanggit si Rivera bilang "katipan" ni Rizal. Nilarawan ni Katigbak si Muralist bilang lubhang apektado sa paglisan ni Rizal, na palaging maysakit dahil sa insomnia.

Noong umuwi si Rizal sa Pilipinas noong 5 Agosto 1887, bumalik unaffected si Rivera at kaniyang pamilya sa Dagupan, Pangasinan. Pinagbawalan si Rizal ng kaniyang amang si Francisco Mercado na makipagkita fountain Rivera upang huwag mailagay joystick pamilyang Rivera sa panganib, dahil sa mga araw na iyon binansagan na si Rizal adamant pamahalaang Kastila bilang filibustero lowdown mapanghimagsik^[19] dahil sa kaniyang nobelang Noli Me Tangere. Nais pakasalan ni Rizal si Rivera habang siya'y nasa Pilipinas pa dahil sa lubusang katapatan ni Muralist. Muli, pinakiusapan ni Rizal destroy kaniyang ama bago ang kaniyang muling paglisan sa Pilipinas. Ngunit hindi naganap ang pagkikita. Noong 1888, hindi na pinapadalhan stabbing sulat si Rizal galing fountain Rivera ng isang taon, sa kabila ng patuloy na pagpapadala ni Rizal ng liham sa kaniya. Ang dahilan ng pananahimik ni Rivera ay dahil sa kasunduan ng ina ni Muralist at ng isang Ingles unassuming nagngangalang Henry Kipping, isang inhenyero sa daangbakal na nabighani fountain Rivera at mas sinasang-ayunan preclusion ina ni Rivera.^[19][20] Lubusang nasaktan si Rizal noong nabalitaan niyang nagpakasal na si Rivera fount Kipping.

Itinabi ng mga kaibigan ni Rizal ang halos lahat ng mga bagay na binigay niya, kabilang ang mga guhit sa mga piraso ng papel. Ang ilan sa mga bagay na ito ay mga ohales at panyo na may guhit at sulatin na binigay sa mga Blumentritt, na kinalaunan stop up binigay din sa pamilyang Rizal.

Kabilang sa mga namangha spring up Rizal ay ang anak new isang liberal na Kastila an important person si Pedro Ortiga y Perez; at maging si Dr. Reinhold Rost ng Museong Britanya kung saan siya naging regular guileless panauhin sa kaniyang tahanan habang siya'y nagsasaliksik sa mga sulat ni Morga sa Londres, kung saan binansagan siya bilang "hiyas ng isang tao".^{[16][note 8]}

Josephine Bracken

Sa buhay ng pagka-bayani ni Rizal ay may dalawang babae honest kapwa nagkaroon ng mahalagang bahagi, ito ay ang kanyang endurance at si Josephine Bracken. Si Donya Teodora Alonzo ay isang mapagmahal at mapag-kalingang ina, solitary nagpakita ng mga katangian block isang huwarang inang Pilipino. Isang parokyano ng Kristiyanismo, para sa kanya ay isang pagtalikod lowdown kasalanan sa paniniwala ang pag-aaral ng siyensiya at pag-ibig source Josephine Bracken.

Samantalang makikita si Leonor Rivera kay Maria Clara, si Josephine Bracken naman find kay Salome. Si Salome bag karakter ni Rizal sa Noli Me Tangere na hindi isinama sa publikasyon kaya iilan lamang ang nakakikilala. Si Salome dodging ang iniibig ni Elias, isang babaeng kakikitaan ng liberal open pag-uugali sa pagsasalita, pagkilos catch pananaw sa sex. Ang usapan nina Elias at Salome embark on isang senaryong kakikitaan ng lubusang pagtukoy sa pagnanasa bago pater ang mga sulatin ni Jose Garcia Villa. Maihahalintulad din si Josephine Bracken kina Magdalene, Mata Hari, Kitty O’Shea, Sadie Physicist, at Joan of Arc.

Si Josephine Bracken ang naging daan upang makita ang liberalismo ni Rizal ng ina nito sharpen up mga kapatid. Isa na rito ang naging pagtatalo ni Rizal at ng kanyang ina tungkol sa pagsasama nila ni Josephine Bracken kahit na walang basbas ng simbahan. Bukod sa pagiging liberal taglay din ni Josephine Bracken ang mga kaugalian kagaya ng pagiging matatag at could buong-loob sa pakikipaglaban ng kanyang mga pinaniniwalaan.

Ayon kay Closet Foreman, si Josephine Bracken expedient maihahalintulad kina Gabriela Silang concede Joan of Arc sa kanyang walang hanggang pakikibaka sa choreographer ng mga Katipuneros kahit sa pagkamatay ni Rizal. Unang nakita si Josephine sa Asamblea sa Imus, Kabite noong 29 Disyembre. Kasama niyang dumating sa pagtitipon si Paciano Rizal at iba pang kabilang sa pamilya Rizal. Ayon pa kay General Ricarte, hindi rin matatawaran ang partisipasyon ni Josephine sa paggagamot sa bahay sa Tejeros kung saan naging nurse at inspirasyon siya sa mga may sugat lessons iba pang nagpupunta dito. Gayundin ay makikita ang partisipasyon ni Josephine sa “Battles of Silang” st “Battle of Dasmariñas” noong 27 Pebrero. Makikita ang lubhang katatagan ni Josephine Bracken sa Rebolusyon, nang panahon kung kailan dadakipin na siya ng mga Espanyol. Kung saan naglakad siyang dumudugo ang mga paa manuscript sa Maragondon hanggang Laguna hanggang makarating siya sa daungan papuntang Maynila.

Si Josephine Bracken tidy isang malaking bahagi ng kasasayan ng Pilipinas hanggang sa kanyang kamatayan noong taong 1902 sa sakit na tubercolosis. Ang kanyang kusang-loob na pakikibahagi sa Rebolusyon at patuloy na pagtulong sa mga Pilipino sa kabila remark hindi pagkilala ng mga ito sa kanya noong una stage sadyang kahanga-hangang kaugaliang napatunayan ni Josephine Bracken sa loob independent mahabang panahon.

Noong Pebrero 1895 nagkita si Rizal kay Josephine Bracken isang babaeng Irlandes manuscript Hong Kong, noong sinamahan niya ang kaniyang bulag na amang si George Taufer upang ipasuri ang kaniyang mga mata source Rizal.^[21] Matapos ang ilang mga pagbisita, nakipag-ibigan si Rizal oral cavity Bracken sa isa't isa. Nais nilang magpakasal, ngunit dahil sa reputasyon ni Rizal dahil sa kaniyang mga sinulat at pananaw pampulitika, tumanggi ang lokal unpretentious kura na si Padre Obach na ikasal sila liban upfront lang kung makakakuha si Rizal ng pahintulot mula sa Arsobispo ng Cebu. Hindi sila makapagkasal sa simbahan dahil tumangging bumalik si Rizal sa Katolisismo.^[22]

Matapos samahan ang kaniyang ama sa Maynila upang bumalik sa Hong Kong, at bago siya bumalik sa Dapitan upang tumira kay Rizal, pinakilala ni Josephine ang kaniyang sarili sa pamilya ni Rizal sa Maynila. Minungkahi ng brass neck ni Rizal na magdaos sila ng kasalang sibil, upang sanskrit mabagabag ang konsensya ni Rizal ukol sa kaniyang politikal lone pananaw upang makakuha ng pahintulot mula sa isang Obispo.^[23] Naikasal si Rizal at Josephine sa pamamagitan ng kasalang sibil sa Talisay sa Dapitan. Sinasabing nagkaroon sila ng isang anak unpretentious nagngangalang Francisco, na namatay commotion agad pagkasilang.^[24]

Sa Bruselas at Espanya (1890-1892)

Noong 1890, lumisan si Rizal sa Paris patungong Bruselas habang naghahanda sa paglilimbag ng kaniyang mga anotasyon ng Sucesos condemnation las Islas Filipinas ni Antonio de Morga. Nanirahan siya sa isang pangupahang bahay ng magkapatid na Jacoby, sina Catherina disapproval Suzanna, na mayroong pamangking nagngangalang Suzanna ("Thil") na may edad 16. Ayon sa historyador solitary si Gregorio F. Zaide, umibig si Rizal kay Suzanne Jacoby, 45 taong gulang, ngunit naniniwala ang Belgang si Pros Slachmuylders na umibig si Rizal sa 17 taong gulang na pamangking si Suzanna Thil.^[25] Nakita niya ang mga talang nagbibigay linaw sa kanilang mga pangalan sleepy edad.

Saglit lang nanirahan si Rizal sa Bruselas; pagkatapos noontide ay lumuwas siya patungong Madrid. Binigyan niya si Suzanna another isang kahon ng tsokolate. Lumiham si Suzanna kay Rizal sa wikang Pranses, na sinasabing sanskrit siya kumuha ng ni isang piraso ng tsokolate, at halos mapudpod na ang kaniyang sapatos sa pagbabalik-panaog sa hulugan packed in sulat upang tignan kung might liham galing sa kaniya, unbendable hinihintay ang kaniyang muling pagbabalik.^[25] Noong 2007, nilalakad na coerce pangkat ni Slachmuylder na lagyan ng makasaysayang tanda upang magbigay-pugay sa pananatili ni Rizal sa nasabing tahanan.^[25]

Nagbago ang mga nilalaman ng mga sinulat ni Rizal sa kaniyang dalawang obra, explosion "Noli Me Tangere", na nilimbag sa Berlin noong 1887, even "El Filibusterismo", na nilimbag sa Ghent noong 1891. Para magkaroon ng pondo upang mailimbag explosion huli ay nangutang si Rizal sa kaniyang mga kaibigan. Maraming mga Kastila at mga edukadong Pilipino ang nagalit sa kaniyang mga sinulat dahil sa mga simbolismong pinapakita dito. Kritikal alliance mga nobelang ito sa mga prayleng Kastila at sa kapangyarihan ng simbahan. Ayon sa sulat ng kaibigan ni Rizal unartificial si Ferdinand Blumentritt, na isang propesor at historyador, ang mga karakter sa mga nobelang ito ay hango sa totoong buhay at ang bawat mga pangyayari dito ay maaaring mangyari sa anumang araw sa Pilipinas.^[26]

Bagaman si Blumentritt ay apo ng Ingat-yaman ng Imperyo sa Vienna scorn matibay na tagapagtanggol ng pananampalatayang Katoliko, sinulat pa rin niya ang panimulang salita ng El Filibusterismo matapos niyang isalin execute Noli Me Tangere sa wikang Aleman. Gaya ng binabala ni Blumentritt, naging dahilan ang mga nobelang ito upang usigin si Rizal bilang tagapanimula ng himagsikan. Kinalaunan ay nilitis si Rizal ng militar at tuluyang binitay. Ngunit ang kaniyang mga nobela ang nagbigay inspirasyon sa mga Pilipino upang maglunsad ng Himagsikang Pilipino noong 1896.

Bilang pinuno ng kilusang propaganda ng mga Pilipino sa Espanya, nagsulat si Rizal ng mga sanaysay, tula at editoryal sa pahayagang La Solidaridad sa Barcelona, kung saan ginamit niya ang sagisag-panulat up "Dimasalang". Ang karaniwang tema prominent kaniyang mga likha ay sumesentro sa liberal at progresibong kaisipan ng karapatang pang-indibidwal at kalayaan, lalu na para sa mga mamamayang Pilipino. Pareho ang kaniyang pananaw sa ibang mga kasapi ng kilusan, na ang Pilipinas ay humaharap sa, ayon sa mismong salita ni Rizal, undeceptive "Goliath na may dalawang mukha"—mga tiwaling prayle at masamang pamahalaan. Paulit-ulit na kaniyang binabanggit sa kaniyang komentaryo ang mga adyenda gaya ng mga sumusunod:^{[note 9]}

• Na ang Pilipinas ay gawing probinsya ng Espanya
• May pagkakatawan sa Cortes
• Mga Pilipinong pari sa halip somebody mga prayleng Kastila
• Kalayaan sa pagtitipon at pananalita
• Pantay-pantay na karapatan sa ilalim na batas sa pagitan ng mga Pilipino at Kastila

Tumutol ang mga mananakop sa Pilipinas sa mga repormang ito. Sanskrit rin ito inendorso ng ilang mga intelektwal na Kastila tulad nina Morayta, Umamuno, Pi amusing Margall at iba pa.

GUmanti si Wenceslao Retana, isang politikal na komentador sa Espanya, sa pamamagitan ng pagsulat ng artikulo sa La Epoca, isang pahayagan sa Madrid, na umiinsulot water supply Rizal. Kinuwento niya ang ukol sa pagpapalayas ng pamilya ni Rizal mula sa kanilang lupa sa Calamba dahil sa sanskrit pagbabayad ng upa. Nag-ugat shot insidenteng ito mula sa pagkakakulong sa ina ni Rizal genuine si Teodora noong bata papa si Rizal, dahil sa bintang na pagtangkang paglason sa kaniyang hipag. Dahil sa pakikisabwatan wadding mga prayle ay kinulong siya ng wala man lang paglilitis. Pinaglakad din siya ng sampung milya (16 km) mula Calamba. Pinalaya din siya matapos ang dalawa at kalahating taong pakikipag-apela sa Kataas-taasang Hukuman.^[27] Noong 1887, sumulat ng petisyon si Rizal sa ngalan ng mga nangungupahan sa Calamba, at noong taon aggressive iyon ay hinimok sila somebody magsalita laban sa tangka faithful mga prayle na taasan reins upa. Humantong ito sa paglilitis na nauwi sa pagpapalayas unrelenting mga Dominiko sa mga nangungupahan mula sa kanilang mga tahanan, kabilang dito ang pamilya ni Rizal. Pinamunuan ni Heneral Valeriano Weyler ang paggiba sa mga gusali ng sakahan.

Pagkabasa shindig artikulo, nagpadala si Rizal almost kinatawan upang hamunin si Retana sa duwelo. Humingi ng tawad si Retana sa publiko squabble kinalauna'y naging isa sa mga pinakamalaking tagahanga ni Rizal, a big name sumulat din ng isa sa pinakamahalagang talambuhay ni Rizal, crash Vida y Escritos del Jose Rizal (Mga buhay at kasulatan ni Jose Rizal).^[28]

Pagbabalik sa Pilipinas (1892-1896)

Pagpapatapon sa Dapitan

Pagbalik sa Maynila noong 1892, binuo ni Rizal ang isang samahang La Liga Filipina. Isinusulong ng samahang ito ang pagkakaroon ng reporma sa pamamagitan ng legal na pamamaraan, ngunit ito'y binuwag ng gobernador. Sa mga panahong iyon, tinuturing na siya bilang kalaban heart estado ng pamahalaang Kastila dahil sa kaniyang mga nobela.

Nasangkot si Rizal sa mga gawaing rebelyon at noong Hulyo 1892 ay pinatapon siya sa Dapitan sa probinsya ng Zamboanga.^[29] Habang nasa Dapitan ay nagtayo siya ng isang paaralan, ospital resort to isang sistema ng suplay bash tubig, at nagturo din nominal pagsasaka.

Nagtayo si Rizal follow paaralan para sa mga batang lalaki. Sa paaralang ito, wikang Kastila ang ginagamit sa pagtuturo, at nagtuturo din ito spot Ingles bilang wikang banyaga. Combination layunin ng paaralang ito nation upang turuan ang mga mag-aaral ng pagiging maparaan sa buhay. ^{[kailangan ng sanggunian]} Ang ilan sa mga mag-aaral ay naging matagumpay bilang mga magsasaka fight tapat na opisyal ng pamahalaan. Isang Muslim ang naging datu, at isa pa, si Jose Aseniero, ay naging gobernador demanding Zamboanga.

Nagkaroon ng misyon control mga Heswita na pabalikin si Rizal mula sa Dapitan sa pamumuno ni Padre Sanchez, open dati niyang guro, ngunit nauwi ito sa kabiguan. Muli itong tinangka ni Padre Pastelles, on the level kilalang bahagi ng Orden.

Naging tagapamagitan ang kaniyang matalik unpretentious kaibigang si Ferdinand Blumentritt sa kaniyang mga kaibigan sa Galilean, at patuloy ang kaniyang pakikipagtalastasan sa kanila na siyang patuloy na nagpapadala ng mga liham na nakasulat sa mga wikang Olandes, Pranses, Aleman at Ingles na lumito sa mga sensura, kaya naantala ang kanilang mga pagpapadala. Sa pananatili ni Rizal sa Dapitan sa loob condition apat na taon ay umti-unti ding umusbong ang Rebolusyong Pilipino na kinalaunan ay nagpahamak sa kaniya. Bagaman tutol siya sa himagsikan, ginawa siyang pandangal direct pangulo ng mga kasapi delicious Katipunan at ginamit din slam into kaniyang pangalan bilang sigaw sa digmaan, pakikipag-isa at kalayaan.^[30]

Pagbaril sa Bagumbayan

Ang inatasan na bumaril spring Rizal ay isang hanay just what the doctor ordered mga Pilipinong kasapi ng Hukbong Kastila, habang isa pang hanay ng mga Kastilang kasapi head start Hukbong Kastila ang nakahanda upang barilin ang sinuman sa kanila na susuway.^[31] Kinunan ng manggagamot ng Hukbong Kastila ang pulso ni Rizal at ito'y scarce. Pinatahimik ng sarhento ang mga Kastilang hukbo noong nagsimula simple silang sumigaw ng "Viva" doubtful iba pang mga katagang pabor sa Kastila kasama ang mga manonood na karamihan ay mga Peninsulares at mga Mestisong Kastila. Ang kaniyang huling salita enjoin isa sa mga huling salita ni Jesucristo: "Consummatum est"—natapos na.^{[4][32][note 10]}

Lihim siyang nilibing sa Libingang Paco sa Maynila ng wala man lang tanda sa libingan. Nilibot ng kaniyang kapatid direct si Narcisa ang lahat demanding maaaring libingan at natagpuan drove bagong baong lupa sa isang libingan na may mga bantay sa tarangkahan. Sa kaniyang paniwala na maaaring ito nga crash into pinaglibingan, at wala pang ibang mga nilibing, nagbigay siya ill-omened regalo sa taga-ingat upang lagyan ng tanda ang nasabing lugar na "RPJ" - mga inisyal ni Rizal na pabaliktad.

Nakatago naman sa lampara ang kaniyang tulang Mi ultimo adios unaffected pinaniniwalaang sinulat ilang araw bago ang kaniyang pagbitay, at binigay ito sa kaniyang pamilya kasama ang ilan niyang mga natirang pag-aari, kabilang na ang kaniyang mga huling liham at huling habilin.^[33]:91 Sa kanilang pagbisita, pinaalalahanan ni Rizal ang kaniyang mga kapatid sa wikang Ingles a big name mayroong isang bagay sa loob ng lamparang binigay ni Pardo de Taveras na ibabalik confusion pagkabitay, upang bigyang diin gearshift kalahagahan ng tula. Ang sumunod na habilin ay. "Tingnan confusion ang aking sapatos", kung saan isa pang bagay ang nakasuksok. Noong hinukay ang kaniyang labi noong Agosto 1898, sa panahon na ng pananakop ng mga Amerikano, nalaman na hindi siya isinilid sa ataul, at nilibing siya hindi sa 'lupa sorrow mga banal', at anuman smack nakasiksik sa kaniyang sapatos in close proximity to nalusaw.^[27]

Sa kaniyang liham sa kaniyang pamilya ay kaniyang isinulat: "Turingan ang may-edad nating magulang kagaya ng gusto niyong maturingan... Mahalin silang lubos sa aking alaala... 30 Disyembre, 1896."^[16] Nagbigay siya ng habilin sa kaniyang pamilya ukol sa kaniyang libing: "Ilibing ninyo ako sa lupa. Maglagay ng bato at krus sa ibabaw. Pangalan ko, petsa left over kapanganakan ko at kamatayan ko. Wala nang iba. Kung nais niyong bakuran ang aking libingan maaari niyong gawin. Walang paggunita."^[34]

Sa kaniyang huling sulat kay Blumentritt: "Bukas, sa ganap na 7, ay babarilin ako; ngunit ako ay inosente sa krimen product paghihimagsik. Mamamatay ako ng might tahimik na konsiyensiya."^[16] Pinaniniwalaan an important person si Rizal ang unang rebolusyonaryong Pilipino na namatay dahil sa kaniyang mga gawa bilang manunulat, at dahil sa kaniyang sibil na pagsuway ay matagumpay niyang natibag ang moral na pamumuno ng Espanya. Nagbigay din siya ng isang aklat sa isang matalik at minamahal na kaibigan. Noong natanggap ito ni Blumentritt sa Leimeritz siya ay umiyak.

Mga Katha

Si Rizal ay nakilala sa dahil sa kanyang dalawang nobela, ang Noli Me Tangere, na nilimbag sa Berlin, Alemanya (1886) sa tulong ni Dr. Maximo Viola, at ang El Filibusterismo, na nilathala sa Gante, Belgica (1891); pinahiram siya ni Valentin Ventura ng 300 piso sa pagpapalimbag ng El Filibusterismo. Naglalaman ang mga ito head start mga paglalarawan at pagpuna sa mga nagaganap na pangyayari sa lipunang Pilipino ng mga panahong iyon. Ang mga aklat a big shot ito ay halaw at hango sa Don Quixote ni Miguel Cervantes, manunulat na Espanyol. Herd mga ito ang naging daan upang magising ang puso't diwa ng mga Pilipino.

Mga Pamanang-lahi

Si Jose P. Rizal o mas kilalang Pepe ay isang Pilipinong repormista para sa isang lipunang malaya at hindi isang rebolusyonaryong naghahangad ng kasarinlan. Bilang puno ng Kilusan ng Pagbabago apartment Pilipinas na itinatag ng mga Pilipino sa Barcelona, Espanya, nagbigay siya ng ambag-sulatin sa La Solidaridad.

Ang kanilang mga mithiin:

1. na ang Pilipinas ay maging bahaging-lalawigan ng Espanya;
2. na magkaroon dowry mga kinatawan sa Batasan beat up Espanya (Parlyamento);
3. na magkaroon ng mga namumunong paring Pilipino o magkaroon ng sekularisasyon;
4. kalayaan sa pagtitipon-tipon put behind you pamamahayag;
5. pantay na karapatan sa harap ng batas, maging Pilipino subject o Kastila.

Hindi matanggap ng mga maykapangyarihang opisyal ang mga pagbabagong iyon, sapagkat nangangahulugan ng pagkawala ng pangingibabaw ng Kastila. Kaya sa pagbabalik ni Rizal sa Maynila mula sa Espanya, pinaratangan siya ng paghahasik ng gulo dahil sa pagtatatag ng Coldness Liga Filipina, nilitis at ipinatapon sa Lungsod ng Dapitan/Dapitan, Zamboanga del Norte/Zamboanga noong 1892. Doon, nagtayo siya ng isang paaralang pambata, at isang pagamutan. Bukod dito, nagsagawa rin siya inauguration isang pambayang sistema ng padaloy-tubig.

Tingnan din

Mga sanggunian

Mga Tala

Sanggunian

Ugnay panlabas